Scoping və dəyişənlərin həyat dövrü

// Blok nümunələri
{
  // Bu blok daxilindədir
}

if (true) {
  // if bloku
}

for (let i = 0; i < 5; i++) {
  // for bloku
}

{
  let blockLet = "I'm in a block";
  const blockConst = "Me too!";
  console.log(blockLet);    // I'm in a block
  console.log(blockConst);  // Me too!
}

console.log(blockLet);      // ReferenceError: blockLet is not defined
console.log(blockConst);    // ReferenceError: blockConst is not defined

// if blokunda
if (true) {
  let message = "Hello from if block";
  console.log(message);  // Hello from if block
}
// console.log(message); // ReferenceError

// for loopunda
for (let i = 0; i < 3; i++) {
  let loopVar = i * 2;
  console.log(loopVar);  // 0, 2, 4
}
// console.log(i);        // ReferenceError
// console.log(loopVar);  // ReferenceError

function testVar() {
  var functionScoped = "I'm function scoped";

  if (true) {
    var alsoFunctionScoped = "Me too!";
    console.log(functionScoped);      // İşləyir ✓
  }

  console.log(alsoFunctionScoped);    // Hələ də işləyir ✓
}

testVar();
// console.log(functionScoped);       // ReferenceError

// var blokdan kənarda əlçatandır
if (true) {
  var varVariable = "I'm var";
  let letVariable = "I'm let";
}

console.log(varVariable);  // I'm var
console.log(letVariable);  // ReferenceError: letVariable is not defined

// Loop dəyişənləri
for (var i = 0; i < 3; i++) {
  // loop body
}
console.log(i);  // 3

for (let j = 0; j < 3; j++) {
  // loop body
}
// console.log(j);  // ReferenceError: letVariable is not defined

// Global dəyişənlər
let globalLet = "Global with let";
const globalConst = "Global with const";
var globalVar = "Global with var";

function accessGlobals() {
  console.log(globalLet);    // Əlçatandır
  console.log(globalConst);  // Əlçatandır
  console.log(globalVar);    // Əlçatandır
}

accessGlobals();

// Brauzerdə
var globalVar = "I'm on window";
let globalLet = "I'm NOT on window";

console.log(window.globalVar);  // I'm on window
console.log(window.globalLet);  // undefined

// Global funksiya
function sayHello() {
  console.log("Hello!");
}

window.sayHello();  // Hello!

function outer() {
  let outerVar = "I'm from outer";

  function inner() {
    let innerVar = "I'm from inner";
    console.log(outerVar);  // Əlçatandır ✓
    console.log(innerVar);  // Əlçatandır ✓
  }

  inner();
  // console.log(innerVar);  // ReferenceError: innerVar is not defined
}

outer();

let global = "Global scope";

function levelOne() {
  let one = "Level 1";

  function levelTwo() {
    let two = "Level 2";

    function levelThree() {
      let three = "Level 3";

      // Scope chain işləyir
      console.log(three);   // Səviyyə 3-dən
      console.log(two);     // Səviyyə 2-dən
      console.log(one);     // Səviyyə 1-dən
      console.log(global);  // Global scope-dan
    }

    levelThree();
  }

  levelTwo();
}

levelOne();

let name = "Global";

function greet() {
  let name = "Function";  // Global name-i kölgələyir
  console.log(name);      // Function

  if (true) {
    let name = "Block";   // Function name-i kölgələyir
    console.log(name);    // Block
  }

  console.log(name);      // Function
}

greet();
console.log(name);        // Global

console.log(x);  // undefined
var x = 5;
console.log(x);  // 5

// Yuxarıdakı kod belə işləyir:
// var x;
// console.log(x);  // undefined
// x = 5;
// console.log(x);  // 5

// Funksiya bəyannaməsi hoisted olunur
greet();  // Hello!

function greet() {
  console.log("Hello!");
}

// Function expression hoisted olunmur
// sayHi();  // ReferenceError

const sayHi = function() {
  console.log("Hi!");
};

// TDZ xətası
console.log(x);  // ReferenceError: Cannot access before initialization
let x = 5;

console.log(y);  // ReferenceError: Cannot access before initialization
const y = 10;

// TDZ nümunəsi
{
  // TDZ başlanğıcı - hələ əlçatan deyil
  // console.log(x);  // ReferenceError: Cannot access before initialization
  // console.log(y);  // ReferenceError: Cannot access before initialization

  let x = 10;      // TDZ sonu - artıq əlçatandır
  const y = 20;    // TDZ sonu - artıq əlçatandır

  console.log(x);  // 10
  console.log(y);  // 20
}

// var vs let/const həyat dövrü
console.log(varVariable);    // undefined (hoisted və initialized)
// console.log(letVariable); // ReferenceError (hoisted amma TDZ-də)

var varVariable = "var value";
let letVariable = "let value";

console.log(varVariable);    // var value
console.log(letVariable);    // let value

// var: creation → initialization (undefined) → assignment
// let: creation (TDZ) → initialization → assignment
// const: creation (TDZ) → initialization və assignment birlikdə
// const yalnız bəyannamə zamanı dəyər ala bilər